Het Boeck der Psalmen
Wt der Hebreïscher spraecke in nederduytschen dichte op de ghewoonlicke oude wijsen van singen overgeset doir Philips van Marnix, genaemt van Sint Aldegonde.

Dit is de herziening van Marnix van St. Aldegondes eerdere berijming uit 1580.

Herkomst van de tekst

De tekst is ontleend uit een druk uit 1591 bij Richard Schilders, ‘Drucker der Staten s’Landts van Zeelandt’ te Middelburg. Daarbij heb ik gebruik gemaakt van de digitalisatie onder leiding van Nicoline van der Sijs; beide zijn via de DBNL beschikbaar. De spelling heb ik echter licht aangepast; ook heb ik een aantal zet- en spelfouten rechtgezet.

Toelichtingen bij de psalmen

1 Desen Psalm is als eenen voirvloer ende inleydinge tot het geheele boeck der Psalmen: aenwijsende, inden eersten inganck de rechte gelucksalicheyt des menschen, daerinne gelegen te sijn, dat hy sick vande quade afsonderende, in de vreese Godes ende betrachtinge zijns worts wandele, met een heerlijcke tegen-stellinge des ongelucx ende rampsalicheyts der goddeloosen, die op het eynde altijt qualijck varen ende ten gronde in eewicheyt verderven.

2 Hier worden beschreven de ydele aenslagen der goddeloose Coningen ende volckeren, tegen het rijcke Davids: als wesende een voirbeelt des rechten ende eewigen gesalfden Godes Christi Iesu, op wien dit eygentlijcken luyt: met verclaringe der instellinge, verbreydinge, vasticheyt, ende dadelijckheyt sijns Conincrijcks, mitgaders de straffe over de wederstrijdige, welcke worden tot den geloove ende recht berouwen ernstelijck vermaent, met toesegginge des eewigen verderfs den wederspannigen, ende der eewiger saligheyt den gehoorsamen.

3 David beclagende de swaerheyt sijner verdruckingen, bevestight sijn gelooue op de aenmerckinge des goddelijcken aerts ende der ervaringe, dies hy God voir sijn, ende sijns volcx welvaren biddet.

4 David stellende de gerechtigheyt sijner sake voir, straft sijne vyanden van onvromicheyt ende ydelheyt, ende vermaentse tot bekeeringe, ende totten rechten geloove, biddende God dat hy hem met sijn genadigh aenschijn wil verclaren, als wesende daerin het oprechte goet ende versekertheyt des menschen gelegen.

5 David aenroepende den Heere, verclaert dat hy overmidts Godes eewige rechtveirdicheydt ende sijner wederpartijden erge boosheyt, alle genade ende hulp van hem is verwachtende, ende begeirende dat God hem bestiere ende sijne wederspannighe vyanden neervelle, op dat sijner gemeynte stof worde gegeven, om zijnen naem te loven.

6 David in eene uyterste cranckheyt, smakende den toirne Godes over sijne sonden, aenroept desselven barmhertigheyt, ende bidt om gesontheyt: ende versekert sijnde van verhoort te worden, beroemt sick over sijne vyanden, van weghen der ghenade Godes.

7 David zijnde tonrechte beschuldigt ende vervolgt, bidt God om verlossinge, getuygende zijn geloove ende oprechtigheyt sijns gewissens, ende versoeckende dat het quaet dwelck de boose hem berocken op hun mach vallen, sterct sick inden geloove: voirseggende haere aenstaende verderf, daer doir de Godsalige oorsaeck sullen hebben om God te loven.

8 David verheft de hooge Maiesteyt, de wonderlijcke cracht ende voirsienicheyt Gods, blijckende bescheydelijck inde besorginge ende behoudenisse der hulpeloose kinderkens, daer door de goddeloose verachters, die op haer selven alleen willen staen, te schande gemaeckt worden. Ende comende van daer, op de gemeyne aenmerckinge des hemels ende der eirden, verwondert sick over de sonderlinge eere, die God den mensche gedaen heeft mits hebbende hem tot eenen heere aller schepselen in Christo sijn hooft geschapen ende weder geboren.

9 David danckt God van wegen der overwinninge die hy verkregen hadde over sijne vyanden, welcker ydele aenslagen hy beschrijft, vermanende eenen yegelijcken dieshalven God te loven, ende biddet voir den toecomenden tijt.

10 De Gemeynte beclagende dat sy van Godes hulpe begeven is, ende van den boosen verdruckt, verhaelt met een levendige afbeeldinge, den opgeblasen hoomoet, het pocchen ende snorcken, het quaet-spreken, vloecken, boose perten, schalcke rancken opde lagen der godloosen, mitgaders de verduldigheyt der vromen: Biddende God, dat hy op sijne eere acht nemende, ende sick der sijnen ontfermende, de goddeloose wil nedervellen, ende de godsalige verlossen.

11 David verdreven ende swaerlick vervolgt sijnde, beclaegt sick over sijner vyanden wreetheyt, hun voirseggende de vernielinge van haere raetslagen. Ende thoont dat God als een Richter eenen yegelijcken kent, ondersoeckt, ende ten laetsten rechtveirdelijck oirdeelen sal.

12 David sijnde onderdruckt met valsche beschuldingen, aenroept de hulpe Godes, ende sterckt sijn geloove met sijne geloftenisse, biddende om verlossinge.

13 David clagende vande lange uytstellinge der goddelijcker hulpe, van sijne swackheyt, ende vander vyanden moetwillicheyt, bidt God dat hy behouden mach worden, ende sijne vyanden beschaemt, tot grootmakinge des naems des Heeren.

14 David wijst aen, de natuerlijcke verdorventheyt ende godloosheyt aller menschen, daer doir sy so verre gedreven worden, dat sy Godes voorsienigheyt derren versaecken, ende steunende op des Heeren woirt ende gelofte, segt toe de verlossinge ende blyschap den godsaligen mits Gods barmhertigheyt.

15 David leert de oprechte merckteeckenen, daer wtmen de lidtmaten der kercken mach bekennen, namelick wt de vromicheyt ende oprechtigheyt haers levens ende waerheyt haerder woorden, ende dat God den selven de hemelsche erffenisse bereydet heeft.

16 David biddet God, om hulpe, van wegen sijner enckele barmherticheyt, ende verclaert eenen grouwel te hebben, van alle afgoderye, ende te willen Gode alleen aenhangen: wiens goetgunsticheyt ende weldaden hy verhaelt, als dat hy insonderheyt hem heeft wedergeboren tot een vaste hope des eewigen levens ende der verrijsenisse, wt cracht der verrijsenisse Christi: inden welcken alle godsaligen oock opstaen ende Godes aengesicht in eewicheyt schouwen sullen.

17 David sijnde van sijnen vyanden verdruckt, oorkondt sijne onschult ende gerechtige sake, mitsgaders sijne eenvoudigheyt: betrouwende op Godes barmherticheyt: ende bidt dat hy mach bewaert worden, ende sijne vyanden beschaemt: op dat sy te rechte vernemen, hoe wanckelbaer haere goederen sijn, daer sy haer op verlaten: ende dat hy der getrouwicheyt des Heeren gewaer worde.

18 David verhoogt hier de genade ende oneyndelijcke macht Godes, doir dewelcke hy de overhandt over sijne vyanden gecregen heeft, mitgaders het vredelijck besit sijns Coninckrijcx: waerinne hy inden prophetischen geest, aenwijst het rijcke Christi: voirseggende de beroepinge der Heydenen, onder de gehoorsaemheyt desselfs ende versekerende alle geloovigen wt sijn eygen voirbeelt, dat Christus spijt alle de macht sijner vyanden, in eewicheyt sal heerschende blijven, doir de onbegrijpelijcke groote macht des Vaders.

19 David verhaelt die openbare getuygenissen der grootheyt ende eerlickheyt Godes, die alsins blijcken, inde scheppinge ende wonderbaere ordeninge der Hemelsche ende aertsche creatueren, maer insonderheyt in sijn heylig woirt daer alle volmaeckte wijsheyt in gelegen is, bidt God dat hy hem sijne sonden vergeve, ende brenge tot heyligheyt des Geestes, op dat hy hem mach aengenaem ende liefgetal wesen.

20 De Gemeynte biddet voir haers Conincks welvaren, ende climmende van den voirbeelde sijns persoons op de aenmerckinge des rechten afgebeelden Conincx Christi, versekert haer van alle geluck ende voorspoet, midts de liefde die God den Vader hem is toedragende, ende dieshalven roemt sick op hem, ende beveelt hem haer saecke.

21 De Gemeynte dancket God, voir de overwinninge ende voirspoedicheyt, die hy haren Coninck genadelick verleent heeft: ende inden voirbeelde sijns persoons, aenmerckende den afgebeelden geestelicken Coninck Iesum Christum, beschrijft de groote liefde die den Vader hem toegedragen heeft; ende de heerlicke genade ende segeninge, daermede hy sijn Coninckrijck verciert heeft, toeseggende sijnen vyanden het eewich verderf.

22 Dit is een seer heerlicke prophecie van Christo, inden persoone Davids afgebeeldet: wiens vernederinge sware lijden, ende uyterste benautheyt seer treffelick wort beschreven: uyt de welcke, hy, God aenroepende, verhoort ende verlost wort, ende doir de heerlicke overwinninge, met het ampt des hoogen Priesterdoms ende des eewigen alomstreckenden Coninckrijcks, tot sijner gemeynten nut ende orboir, begiftiget.

23 David bekennende God voir sijnen Herder, ende sick selven voir een schaep Godes, roemt de gelucksaligheyt der genen die sick van God laten regeren: Ende versekert sick voir den toecomenden tijt, van s’Heeren goetgunstigheyt ende genade in Christo, welcke is den rechten Tempel ende huys Godes, door wien dese genaede op hem is afvloyende.

24 David hebbende de heerschinge Godes over alle schepselen uytgelegt, vermelt sijne sonderlinge regeringe over syne gemeynte: welcker onvervalschte waerteeckenen hy oock aenwijst: ende onder het voirbeelt der verbondtkiste, vermaentse om Christum haeren Coninck eerbiedichlick te ontfangen.

25 David sijnde swaerlijck verdruckt van sijne vyanden, bidt God dat hy hem wil onderwijsen, ende sijne sonden (oorsake sijns ongelucx) vergeven: hy sterckt sick selven inden geloove ende hope van alsodanige genaede, mits Godes getrouwe barmhertigheyt: Ende biddet ten laetsten om verlossinge voir hem ende voir de gantze gemeynte.

26 David sijnde van sijne vyanden vervolget, neemt sijnen toevlucht tot God den Richter: bewijst sijne oprechticheyt ende onschult. Ende biddet dieshalven om verlost te worden van sijne verdruckinge, ende om der godloosen nakende straffe te ontgaen, op dat hy des Heeren naem inden Tempel, den voirbeelde Christi, mach loven.

27 David nemende God tot sijne hulpe tegen alle aenvechtingen, stichtet sijn vertrouwen op sijne genade: De welcke hy inden tempel (als wesende een voirbeelt Christi) getuygt altijt te willen soecken. Ende bouwende daerop den gront sijner gebeden ende sijns vertrouwens: sterckt ende vermaent sick selven ende de gantze Gemeynte tot stantvasticheyt ende volherdinge in allen wederstoot.

28 David sijnde in benautheyt, roept den Heere aen om genade welcke hy inden Tempel (wesende des Heeren Christi voirbeeldt) is aensoeckende, tegen sijne hypocritissche ende godloose vyanden. Ende sterckende sick inden gelooue wenschet den volcke, inden gesalfden Coninck (oock een voirbeelt Christi wesende) allen voirspoet ende segen.

29 David vermaent de godsalige tot Godes lof, so wel om sijner wonderwercken wille in welcke alle (doch insonderheyt in den donder) blijckt sijne schrickelijcke hooge Maiesteyt, als ten opsiene sijner genade, die hy aen sijne gemeynte mits sijn heylig woirts, is bewijsende.

30 David sijnde als uyt den doot verlost, dancket God voir sijne oneyndelijcke genade, die de straffe onser sonden verre te boven gaet, verhalende sijne vorige verslagentheyt, om hemselven ende eenen yegelijcken tot Godes lofsang te verwecken.

31 David sijnde in een uytnemende groote gevaerlickheyt, maelt het cruys ende de smerten der geloovigen seer aerdich af, ende keerende hem in sijne uyterste benautheyt tot God, wort gesterckt in een vast vertrouwen: wenschet den godloosen ongeluck: ende als hebbende sijnen wensch verworuen, loift God voir sijne weldaden, ende vermaent de godsaligen tot des HEEREN liefde, ende tot een vast ende ongetwijffelt gelooue.

32 David verclaert den rechten grondt der saligheyt der menschen, gelegen te sijn inde vergevinge der sonden: ende bewijst het middel om daer toe te geraken, naementlijck eene vrymoedige belijdenisse der sonden: mits vermanende eenen yegelijcken de castijdingen des Heeren te wenden tot sijne onderrichtinge, ende het eynde van dien aen te sien, waerdoir de godsalige oorsaecke hebben van vreugde.

33 Vermaninge tot den lof des Heeren, van wegen syner wonderbare wercken inde scheppinge ende bestieringe der werelt, maer insonderheyt der menschen, ende bovenal, van wegen sijner besorgsaemheyt ende goetgunstigheyt, over de geloovigen, met bede dat hy in de selve wil volstadigen.

34 David sijnde van een dootlijcke gevaerlijckheyt wonderbaerlijck verlost vermaent alle geloovigen, nae sijn voirschrift, God te loven ende op hem te vertrouwen. Leerende dat het rechte middel van wel salich te wesen, is God te vreesen, welcke alle dingen bestierende, de goddeloosen verdelget, ende de godsaligen bewaert.

35 David aenroept de getrouwe gerechtigheyt Godes tot sijner verlossinge, ende sijner goddeloose vyanden onderganck, beschrijvende haere geveynsde huychelerije, ende biddende God dat hy hem voir haere valsche listicheden bewaere (welcken hy neemt tot getuyge van haere argheyt ende van sijne onschult) tot des Heeren lof ende stichtinge der gemeynten.

36 David beclaegt de uytnemende groote boosheyt der godloosen, verwonderende sick dies te meer over de grondeloose wijsheyt ende goedertierenheyt Godes die in eene alsodanige verwerringe, sick wonderlijck laet blijcken uyt de beleydinge aller schepselen, maer insonderheyt sijner gemeynte, voir wiens voirspoet hy den Heere biddet, mitgaders voir het verderf der goddeloosen.

37 David afmanende de godsalige van het benijden der goddeloosen, tot een vast vertrouwen op God, legt der beyden stant ende gelegentheyt seer heerlijck uyt, bethoonende dat doir Godes wonderlijcke voirsienicheyt (die alle dingen in deser weirelt bestiert), de godloose ten eynde geheel vergaen sullen, ende de geloovige in eewicheyt salich worden, welcke hy ondertusschen vermaent, het boose te mijden, ende het goede aen te slaen, met een vaste steuninge op de sekere beloftenissen Godes.

38 David sijnde in eenen swaren last ende iammer geraect, ende smakende den toirne Godes over sijne sonden, belijdt ende beclaegt sijne ellende, veroorsaeckt uyt sijne misdaden, biddet om der selver vergevinge ende om genade ende hulpe, leggende Gode voir, de ontrouwicheyt sijner vrienden ende wreetheyt sijner vyanden.

39 David hebbende sijn voirnemen verclaert, als dat hy wilde in gedult ende vromigheyt sijn leven toebrengen, bekent dat hy aengevochten sijnde (midts den voirspoet der goddeloosen) ende met ongeluck overvallen, heeft vanden wegh afgedwaelt, ende is seer ontsettet geworden. Doch hernemende hem selven, biddet God om vergevinge sijner sonden, ende om genade in sijn lijden.

40 David in den persoone Christi Iesu, loift God van wegen sijner wonderbare verlossinge, mitgaders der algemeyner voirsienicheyt over tmenschelijck geslachte, ende hebbende den rechten Godsdienst aengewesen, begeeft hem gewillicklijck inde volcomene gehoorsaemheyt des vaders, ende bidt voir de behoedenisse der uytvercorene, ende onderganck der goddeloosen.

41 David sijnde inde uyterste benoutheyt, prijset voir welsalig die medelijden hebben metten bedruckten: beclaegt inden geest der prophecijen, als voerende dat beelt Christi, dat hy van velen, maer sonderlinge van geveynsde vrienden qualijck is onthaelt geweest, wijsende Iudas den verrader aen: biddet om verlossinge der geloovigen, op dat God gepresen worde.

42 David sijnde uyt Godes gemeynte gebannen, beclaegt sijn afwesen van des Heeren dienst, de godslasteringen sijner vyanden, ende de swackheyt sijns gemoets, doch evenwel verweckt hem selven tot een vaste hope ende vertrouwen op des Heeren genade,

43 David benaut sijnde van sijne vyanden, biddet om verlossinge: Op dat hy God mach loven in sijne vergaderingen, ende troost sick op Godes genade.

44 De gemeynte beklaegt seer swaerlijck haer verdruckinge, stelt Gode voor oogen, het exempel der voirvaderen, het verbondt des Heeren met hun gemaect, ende den yver Gods tot grootmakinge sijns naems, Ende steunende op haer goetgewissen, verclaert te lijden voir den name Gods, biddende ten laetsten om verlossinge.

45 Een uytnemende heerlijcke prophetije, op de wijse van een bruylofts liedt gemaeckt, aengaende de schoonheyt, macht, cierlijckheyt ende Conincklijcke Maiesteyt Christi Iesu, des eenigen Conincx, bruydegoms ende Overhoofts der Gemeynte, mitgaders oock de uytnemende schoonheyt der algemeyne kercke Godes, ende haer houwelijck met Christo, van wien alle genaden ende gaven seer rijckelijck over haer sijn afvloeyende, met welcke alle geloovigen verciert worden, tot des Heeren loff ende grootmakinge.

46 Een dancksegginge voir die hulpe die God sijner gemeynte bewesen heeft, met een vermaninge tot een vast vertrouwen op God, steunende op sijne wonderbare regeringe ende sonderlinge wercken, in de welcke hy sijne eerlijckheyt over het gantze eirdtrijck bewijset.

47 De gemeynte des Heeren, vermaent alle volckeren om God te kennen, ende Christum te ontfangen in het voirbeelt der verbontkist, ende beschrijft syn alomstreckende Coninckrijck, ende de beroepinge aller Heydenen.

48 Een dancksegginge van dat God sijne kercke ende de stadt van Ierusalem verlost heeft, met versterckinge des geloofs der godsaligen voir den toecomenden tijt, ende beschrijvinge der sterckte van Sion, welcke is een afbeeldinge der gemeynte des Heeren.

49 De Prophete hebbende alle godsalige vermaent tot gehoor ende betrachtinge vande rechte wijsheyt, leertse niet te vertrouwen op den rijckdom, oft op aerdtsche dingen die verganckelick syn, ende den godloosen oock gemeyn, vvelcker eewigen onderganck hy aenwijst, midsgaders de verrysenisse ende het eewige leven der geloouigen die op God vertrouwen.

50 De Prophete loift God van Sion, seer hoogelijck, van wegen sijner Maiesteyt, eerlickheyt, wercken ende woirt, straft de geveynsde huychelaers in Godes naem, van dat sy de rechte Godsalicheyt stellen in uytwendige ceremonien: wijst den rechten godsdienst aen, ende dreygt de godloose van teewich verderf, so sy haer niet en beteren.

51 David sijnde vanden Prophete gewaerschout, keert sick tot God met dit vierich gebet, bekennende sijne sonde ende aengeborene verdoruentheyt, mitgaders sijne leelicke ondanckbaerheyt: biddet om genade ende vernieuwinge des Geestes, op dat hy sick begeve tot alle heylicheyt, ende tot des Heeren lof, ende oock ander luyden onderrichtinge, biedende het rechte offer van een gebroken herte tot stichtinge der gemeynte, voir der welcker salicheyt ende voirspoet hy oock bidt, met gelofte van dancksegginge.

52 David straft den hoomoet van Doeg, die hem daer inne beroemde, dat hy des Heeren offerpriesters hadde verraden, 1.Sam. 22. hy hout hem Godes gerichte ende straffe voir: mitswelcke de Godsalige sullen verblijt werden, ende sonderlinge getroost, om God den Heere te louen.

53 David beclaegt de wonderbaerlijcke verdorventheyt der menschen, die so verre comen, dat sy Godes voirsienicheydt verloochenen, ende bidt voir de salicheyt ende voirspoet der gemeynte.

54 David sijnde vande Ziphienen verraden, biddet om verlossinge ende om het verderf der godloosen, met een vast vertrouwen van verhoort te worden, ende voirnemen van God dieshalven te loven.

55 David in dit gebet, beclaegt seer hoogelijck de wreetheyt zijner vyanden, ende de boose aenslagen, van sijne geveynsde vrienden, biddende God om verlossinge, ende om sijner vyanden verderf, opdat de godsaligen na sijn voirschrift, leeren op God vertrouwen.

56 David synde inder Philisteen handen gecomen, doir het sware vervolgen Sauls biddet God om verlossinge, houdende hem sijne onschult ende vromicheyt voir, ende loift hem van wegen syner gedane beloftenissen, welcker voldadicheyt, hy segt, met een vast vertrouwen te willen verwachten.

57 David vluchtende voir Saul, bidt God om genade ende verlossinge van sijne vyanden, stellende hem hare wreetheyt ende argheyt voir: met een vast vertrouwen, dat de selve op haeren eygen kop noch vallen sal, op dat Godes gerichten haren voortganck hebbende, sijnen naem daervan mach werden gepresen.

58 David straft de Hovelingen ende Richters, van wegen haerder ongerechticheyt, argheyt ende hartneckicheyt, dies hy hun inden geest der prophetijen de swaere straffen des Heeren wenschet, ende verhoogt de vreugde ende het welvaren der Godsaligen, tot Godes lof ende eere.

59 David belegert sijnde van Saul, in uyterste benautheyt, roept tot God om verlossinge, hem stellende voir, aen deener syden, de rechtveirdicheyt sijner gerichten, ende aen dandere, de boosheyt sijner vyanden, welcke hy oock (door den geest Godes gedreven sijnde, ende voerende het beeldt Christi Iesu,) hoochelijck vervloeckt: tot prijs ende eer Godes, dien hy verclaert eewelijck te sullen loven.

60 David hebbende de Idumeen geslagen, legt den Heere voir, de vorige ellenden ende commer des volcks, vermanende het heyrtocht, op God ende op sijne beloftenissen te vertrouwen.

61 David bidt den Heer om verlossinge, met een vast vertrouwen dat hy mits de genade des Heeren verhoort sal worden, ende onder de af beeldinge sijns rijcks, voirseyt den voirspoet des eewigen Coninckrijcx Christi Iesu, daer voir hy biddet ende beloift danckbaer te wesen.

62 David danckt God over de gerustigheyt syns gewissens, daer mede de Heere hem stercket tegen alle aenvechtinge sijner vyanden, vermanende eenen yegelijcken op God te vertrouwen ende niet op het tijtlijcke goet, mits inden mensche anders niet dan ydelheyt en steeckt.

63 David dwalende inder woestijne, ende synde ten alleruytersten benauwet, en beklaegt anders niet, dan dat hy uyt den Tempel ende van de uytwendige oeffeningen der godsalichyt gebannen is, welcke hy (tot groote schande dergenen die alsodanige genade overvloedig hebbende cleyn achten) hooglijck verheft: Maer even wel vertroost sick op Godes goetgunstigheyt ende op syne onschult, mits welcke hy sick versekert, dat God sijne vyanden (die van sulcx oorsake sijn) noch swaerlijck straffen sal.

64 David aenroepende God om hulpe ende troost, beclaegt sick van syner vyanden overdadige wreetheyt, ende sterckende sick selven, inden geloove, voirsegt het verderven der goddeloosen ende de vrede ende voirspoet der godsaligen.

65 David lovet God, eerst van wegen der geestelijcke gaven die hy syner gemeynte in Christo uytstort, inden welcken als den rechten tempel Godes, de gebeden verhoort, de sonden vergeven, ende alle genaden overvloedelijck verleent worden. Ende daerna om den tijtlicken segen ende weldaden die hy allen menschen int gemeene, so inde wereltlicke regeringe als inde overvloedicheyt der lichamelijcke nootdrufticheden mededeylt.

66 De Prophete vermaent eenen yegelijcken tot Godes lof, van wegen sijner wonderbare wercken, die alomme blijcken in der weirelt regieringe, maer insonderheyt inde verlossinge syner Gemeynte, uyt allerley verdruckingen daer hyse mede beproeft. Ende ten laetsten, stichtet den lof Godes by syn eygen exempel.

67 De Gemeynte bidt dat het rijcke Godes in Christo over al verstercket werde onder de Heydenen, ende met allen geestelijcken ende lichaemelijcken segen verciert, welgedijen mach.

68 David stellende voir oogen, de heerlijcke macht Godes, vermaent de godsalige tot sijnen lof, verhalende de wonderlijcke verlossinge ende verkiesinge haerer voirvaderen, met eene prophetische verclaringe der geestelijcker cracht Christi Iesu, mits welcke hy verrijsen sal, ten hemelwaert opclimmen ende over alle sijne vyanden heerschen: ende dat doir sijne cracht de beloftenissen Godes worden volvoeret, mitsgaders sijne gerichten over sijne vyanden, op dat wy op hem alleene vertrouwende, Gode allen lof ende prijs geven.

69 David voerende het voirbeelt Christi Iesu, verhaelt de uyterste benautheyt daerinne hy doir syner vyanden wreetheyt gebracht is geweest, welcke hem vervolgden, om den yver die hy hadde tot Gods eere, ende synde doir den heyligen geest gedreven, vervloecktse seer grouwelijck, biddende dat God recht over hun doe, ende straffese seer scherpelijcken, alleen op dat syne goddelicke eere alomme werde verbreydet.

70 David bidt God om syne verlossinge, ende om het verderf der godloosen, hem steunende op des Heeren beloften.

71 De Prophete verclarende sijn vertrouwen op God, biddet om verlost te worden, van sijne vyanden, sick beclagende over haere boosheyt, ende steunende op Godes goetgunsticheyt, welcke hy so menichmael versocht heeft: versekert sick voir den toecommenden tijt, ende beloift God dieshalven te dancken.

72 David synde inden uytersten ouderdom, biddet God voir het Coninckrijcke Salomonis, onder wiens voirbeelt hy het Coninckrijcke Iesu Christi, in den geest der prophecyen beschrijft, desselfs verbreydinge, gerechticheyt, voirspoedicheyt ende eewicheyt verclarende.

73 De Prophete beschrijft de sware aenvechtinge, die de geloovigen hebben van wegen des gelucks ende voirspoets der goddeloosen, mitgaders den middel diemen houden moet, om in alsodanige swaericheyt sick te voegen, mids bekennende den ydelen ende onsekeren voirspoet, ja het seker verderf, der selver godloosen, ende de oprechte gelucksalicheyt der godsaligen, bevelende sick ganschelijck in Godes handen.

74 De kercke Godes gantschelijck verwoest wesende, beclaegt haere sware verdruckinge, voirhoudende de boose moetwillicheyt haerer vyanden, de grouwelijckeyt haerer lasteringen, de vasticheydt des verbonts Godes, ende de heerlijckheyt sijner wercken: dies sy God biddet om behoudenisse, om sijns naems eere ende der vyanden beschaemtheyt.

75 David danckt God voir het Coninckrijcke, dat hy hem verleent: verclarende dat hy in gerechticheyt wilt regeren, vereerende de vrome ende straffende de boose, die hy ernstelijck vermaent haer niet te verheffen, dewijle alle hoocheyt van God is hercomende, die alle dingen nae sijnen wille regeert, ende de godloosen straffet.

76 De Prophete prijst God van wegen sijner tegenwoirdicheyt ende wonderdaden inde verlossinge syns volcx, toont de cracht synes torens, daertegen stellende de nieticheyt des menschelicken torens, ende vermaent eenen yegelijcken om hem aen te bidden ende te loven.

77 In desen Psalm word de aenvechtinge des geloovigen mensches, so wanneer hy de gunstige tegenwoirdigheyt Godes niet gewaer en wort, levendig afgemaelt, mitgaders den sieg ende overhandt des geestes, die sick inden geloove doir aenmerckinge der beloftenissen ende der voirgaende wercken Godes stercket.

78 De Prophete vermanende het volck Israels om God te loven, stelt hun de leeringe sijns woirts ende syner wercken voir oogen, verclarende Godes vaderlijcke liefde ende wonderbare lanckmoedicheyt, doir de welcke hy gestreden heeft tegen de ondanckbaerheyt des volcks (eens van hem verkoren) ende synen dienst in Ierusalem opgerichtet, mitgaders het Coninckrijcke Davids doir het welcke het eewige Coninckrijcke Christi wort afgebeeldet.

79 De gemeynte Godes beclaegt sick over de uyterste wreetheyt haerer vyanden, daer doir de stadt van Ierusalem ende den Tempel verwoestet syn geworden, ende biddet den Heere dat hem gelieve, mits vergetende haere sonden, over haer genadich te wesen, de vyanden te straffen, ende de godsaligen te verlossen, tot sijns naems eer ende prijs.

80 De gemeynte Godes synde verstroyt in ballingschap, bidt God dat hy om syns naems wille ende tot volvoeringe syns ampts, haer genadich sy, ende vergelijckende de vorige menichfuldige weldaden aen hun van God bewesen, met de tegenwoirdige bedrucktheyt, bidt om verlossinge tot syns naems eere.

81 De Prophete vermaent eenen yegelijcken, God in alle manieren te loven, verhalende syne groote wonderdaden, inden uyttocht uyt Egypten, ende andere syne weldaden, met de welcke hy als gestreden heeft tegen des volcx ondanckbaerheyt.

82 De Prophete leert dat God over alle gerichten sit, straft de boose Richters ende Overheden ende waerschoutse dat sy menschen wesende, sullen voir Godes gerichte moeten verschijnen die een yegelijck rechtveirdelijck vergelden sal

83 De gemeynte claecht seer swaerlijck, over de verbondtenissen ende raetslagingen der godloosen, tot geheele uytroedinge der godsaligen: Biddende dat God met hun wil handelen also hy voirtijts met den volcken gedaen heeft, die tegen het volck van Israel streden.

84 De Prophete beclaeght sijne ellende, van dat hy by de vergaderinge der geloovigen niet wesen en mach, verclarende de deugt ende weldaet die daer inne gelegen is, ende het groote verlangen dat hy daer toe heeft: Ende biddende den Heere dat hy hem daer wil wederbrengen, ende aldaer altijt bewaren, stelt hem voir oogen syne loutere genade ende goetgunstigheyt in Christo den gesalfden, (wiens voirbeeldt hy voerde,) gegrondfestet.

85 De Prophete stellende Gode voir, het exempel vande vorige verlossinge, bidt hem dat hy syne gemeynte noch voorder wil verlossen, ende verweckende sick selven totten ghehoore des woirts Gods, vertroost de godsaligen, vanwegen, soo, der nakende verlossinge nae den vleesche, als der eewige, die doir Christum inden geest geschieden sal.

86 David aenroept den Heere in syne verdruckinge, bekennende syne swackheyt, ende de macht ende goedertierentheyt des Heeren, begeirende van hem geholpen ende tot sijns woirts gehoorsaemheyt gebrocht te worden van wegen syner genade ende eerlickheyt, op dat hy getroost ende syne vyanden beschaemt mogen worden.

87 De Prophete beschrijft inden Geest der Prophecyen de eerlickheyt der gemeynte Godes, spruytende uyt sijne enckele genade ende goetgunsticheyt, ende haere verbreydinge over alle Heydenen doir de comste Christi.

88 De Prophete stellende voir oogen de sware aenvechtingen die hy geleden heeft, geeft allen geloovigen een voirschrift, hoe sy sick in haeren druck tot God sullen keeren, ende van hem troost verwachten.

89 De Prophete loift Godes goetdadicheyt, getrouwicheyt ende stercke macht, blijckende eerst in sijne schepselen, maer sonderlinge in sijne kercke, welcker hoogweirdicheyt, bestaende uyt Godes genade ende bystandt, hy voiroogen stelt, ende verhalende het verbondt ende de beloftenissen Godes, beklaegt sick over de sware verdruckingen, die der gemeynte wedervaren sijn, biddende om verlossinge, ende lovende den name des Heeren.

90 Moses lovende de genade Godes, mits syne groote cracht ende eewige voirsienicheyt, beschrijft de swackheyt ende ellende des menschelijcken levens, overmits de sonde, Biddende God dat hy ons de selve te recht leere kennen, op dat wy wandelende in syne vreese doir hem vervreuget worden.

91 De Prophete stellende sijn vertrouwen, dwelck hy op God gehadt heeft, tot een voirschrift allen godsaligen: verhaelt de groote weldaden, die de gene ontfangen, die haer gantselijck op den Heere verlaten, belovende hun alle voirspoet ende geluck, ende ten laetsten de eewige salicheit.

92 De Gemeynte vermaent eenen yegelijcken om God te loven, van wegen syner voirsienicheyt ende rechtveirdicheyt: verclaert den snellen onderganck der boosen, ende den eewigen welstandt der godsaligen, die doir synen geest sijn wedergeboren.

93 De Prophete verheft hier de eewige cracht Godes, in het Coninckrijcke Christi doir de welcke hy syne gemeynte tegen alle tgewelt der werelt beschermet, ten eynde dat hyse in eewicheyt heylichmake.

94 De Prophete bidt God dat hy wrake doe over de godloosen ende namelijck over de geveynsde hypocriten, die onder den deckmantel der kercke Godes, de alderwreetste sijn: Beschrijft hare boosheyt ende Godslasteringen, straftse van dwaesheyt, wijsende hun Godes voirsienicheyt inde scheppinge ende regeringe der werelt aen, ende troost de vromen van wegen der hulpe ende der beloftenissen des Heeren.

95 De geloovige worden vermaent tot den lof, dienst ende gehoorsaemheyt Godes van wegen syns verbonts met hun ghemackt, ende wort hun het exempel harer voirvaderen tot onderwijsinge voirgestelt.

96 Alle volcken worden in desen Psalm beroepen om God te prijsen, soo van wegen der scheppinge ende beleydinge aller dingen, als insonderheyt van wegen syns eewigen Coninckrijcx, twelck daer nae inden persoone Christi is geopenbaert geworden, doir den welcken de gantze werelt tot eenicheyt ende tot gehoorsaemheyt des geloofs moeste gebracht werden.

97 De Prophete vermaent eenen yegelijcken tot lof der heerlickheyt ende Majesteyt Godes, die in het Coninckrijcke Christi sal verschjinen, doir het welcke alle afgodendiensten nedergeworpen wesende, de geloovige sullen sick in God alleene roemen ende verheugen.

98 De Prophete vermaent alle schepselen God te loven van wegen der cracht die hy an Christo soude laten blijcken tot salicheyt ende behoedenisse sijner gemeynte, welcke so van den Ioden als van alle andere volcken soude werden vergadert.

99 Vermaninge om hoogelijck te loven de macht, rechtveirdigheyt ende goedertierenheyt des Heeren, die hy aen tvolck van Israel bewesen heeft, ende soude met het Coninckrijcke Christi over allerley volckeren verbreydet worden.

100 In desen Psalm wort de Gemeynte vermaent om God te loven van wegen syner genadiger verkiesinge, beroepinge ende goetdadicheyt.

101 David sijnde Coninck gemaeckt, geloift Gode dat hy het ampt eens godsaligen Overheyts recht bedienen sal: twelck is oprechtelijck te leven, de boose scherpelijck te straffen, ende de vrome te eeren ende te verheffen.

102 De gemeynte beclagende sick hoogelijck vande uyterste benautheyt ende verdruckinge daer sy inne is, biddet God, day hyse nae sijne ghewoinelijcke goedertierenheyt ende getrouwicheyt wil wederoprichten, ia oock het rijcke Godes heerlijcker maken dan het te voren was: sterckende hare vertrouwen op de eewige oneyndelijcke macht, des Heeren.

103 David verweckende sick selven om God te louen, verhaelt sijne genade ende barmherticheyt over sijnen persoon, ende oock over de geheele gemeynte, welcke hy beyde in syn woirt ende in syne wercken is bewijsende, vermanende dies halven alle creatueren in hemel ende op eirden om God met hem te prijsen.

104 De Prophete verweckende sick selven tot den lofsanck Godes, maeckt een uytnemende schoon verhael, van syne groote macht, hoocheyt ende wijsheyt, blijckende so in de scheppinge als in de regeringe ende gestadige onderhoudinge van alle dingen, met een vervloeckinge vande ondankbaerheyt der goddeloosen.

105 De Prophete vermaent de Gemeynte Godes, hem te loven van wegen der sonderlinge genaden aen haer bewesen, van aen den tijt des verbonts met Abraham gemaeckt, welcke hy ordentlijck verhaelt: besluytende datmen van alles goets, der onverdiende beloftenisse Godes behoort danck te weten, ende de selue met onderdanige dienstbaerheyt te aenveirden.

106 De gemeynte porrende eenen yegelijcken, om God te loven, bekent dat de menschelijcke swackheyt niet alleen onbequaem sy, om hem ten vollen te prijsen, maer oock syner eerlickheyt, overmits haer gestadich sondigen, nadeelich. Belijdende dieshalven hare sonden: stelt voir oogen de exempelen der voirvaderen, den welcken God hare trowloosheyt telckens uyt cracht synes verbondts genadelick vergeven heeft. Biddet om behoudenisse, haer sterckende inden geloove mits syne barmherticheyt ende genade, gevende Gode prys ende eere.

107 In desen Psalm wort Gods genade ende goedertierenheyt gepresen uyt de ervarentheyt der ballingen, der dwalenden in vremde landen, der gevangenen, der crancken, der zeevarenden, ende voorts van wegen aller veranderingen die elcken lande ende persoone doir Gods voirsienicheyt overcomen. Ende wort een yegelijck geporret om hem te loven in syne wonderbare regeringe, met verwonderinge der blintheyt der menschen, die sulcke wercken Godes niet en bevroeden.

108 David verweckt sick selven tot lofsanck des Heeren, sick vertrouwende op zijne goetgunsticheyt, als dat hy over zyne vyanden de overhandt hebben sal, ende gestadich stoffe om sick inden Heere te roemen.

109 David synde t’onrechte bedragen by den Coninck ende met lasteringen beswaert, klaegt Gode heftelijck synen noot, wenschende doir eenen sonderlingen yver des heyligen Geestes (als voirdraegende dat beelt Christi) den verstockeden lasteraers ende haeren geslachte alle rampspoet ende ongeluck: ende biddet God om syne behoudenisse, tot desselven lof ende prijs, belovende danckbaer te wesen.

110 David Propheteert in desen heerlicken Psalm (welck is een kort begrijp des ganschen Evangeliums) vande beroepinge IESV CHRISTI warachtigen Gods ende warachtigen mensches, tot het geestelicke Coninckrik zyner Gemeynte, ende tot het eewige Priestersampt. Daer nae stelt hy voir oogen de geweldige overwinninge zyner vyanden, mitgaders zijnen heerlicken triumph over haer.

111 De Prophete vermaent alle geloovigen na sijn exempel God te loven, verhalende de heerlijckheyt sijner wercken, insonderheyt in de verlossinge sijner gemeynte: ende stellende voir, den schuldigen plicht der menschen, vermaentse tot gediensticheyt ende grootmakinge syns naems.

112 In desen Psalm worden de Godsalige vermaent God te loven, uyt dien dat hy uyt enckel genade voirspoedich ende welsalich maeckt, de gene die hem vreesen, ende doet de godloose vergaen.

113 De Prophete verweckt alle menschen om God te loven, die sijne heerlickheyt blycken laet inde beleidinge ende regeringe aller dingen, nae sijne voirsienicheyt, ende de ellendige ende de ootmoedige altijt by staet,

114 De Prophete beschrijft de wonderlijcke macht ende heerlickheyt Godes, inde verlossinge syns volcx uyt Egipten lande, welcke hy bewijst uyt de groote verslegentheyt der creaturen in syne aencomste, ende vermaent de selve creaturen om Gode alle macht prys ende eerlickheyt toe te schryven.

115 De Ghemeynte bidt God dat hyse bewaren wil om zijns naems eer: ende de afgodendienaers verderven: aenwijsende de groote ydelheyt des afgodendiensts, ende vermaent eenen yegelicken tot den gelooue, voegende haer de geloftenissen Godes toe, ende stellende sick om God in desen leven altijt te prijsen.

116 David sijnde van God uyt grooter benautheyt verlosset, verclaert syne liefde tot God, vanwegen der ontfangene weldaden, verhaelt syne verledene gevaerlickheden, gelooue ende swackheyt, ende prijst Godes heyl ende verlossinge seer hoogelijck, biddende om voortaen behouden te worden om God daer voir te mogen prysen.

117 In desen Psalm werden alle volcken ende Heydenen beroepen, om de goedichheyt ende getrouwicheyt Godes des Heeren te loven. Ende js eene uytdruckelicke prophecie der beroepinge der Heydenen onder t’Coninckrijcke Christi.

118 David verweckt de Gemeynte Gods tot grootmakinge zijns lofs, hoochroemende syne menichvuldige verlossingen ende weldaden, soo aen zynen Persoon, als aen de gantze gemeynte bewesen. Hy maelt af de selve gemeynte alsoo zy inden Tempel gaet. Ende is een prophecye vande toecomste des Heeren Christi, die vande hooge priesteren ende voirneemsten des volcks soude verworpen, maer vande geloovigen werden aengenomen. Mitgaders een vermaninge om God lof te singen, so aende Opperpriesteren, als aen de geheel gemeynte.

119 David vertroostende sick selven in sijne uyterste benautheyt, verclaert het opperste goet ende gelucksalicheyt der geloovigen daer inne gelegen te syn, dat sy Godes wet, woirt ende genadige beloften neerstelijck overleggen, begeirende lancx so meer in de kennisse der hemelscher wijsheyt van Godes geest onderricht ende van alle verhinderinge des vleeschsches, der weirelt, des Satans, ende aller andere vyanden bewaert te worden: op dat hy sick geheelijck voegende tot de gehoorsaemheyt des Heeren, heylichlyck mach leven, tot synes naems eere, ende tot stichtinge der gemeynte, also hy verclaert daer nae altyts getracht te hebben: bevelende sick selven ende alle syne saecken inde handt des Heeren.

120 David claegt den Heere sijnen noot, so van wegen der valscher aentijgingen syner vyanden, als der sware vervolgingen, ende des ballingschaps dwelck hy onder de ongeloovige geplogen heeft

121 De Propheet beschrijvende den strijt sijns gemoets, beveelt sick met een vast betrouwen in Godes bewaernisse, Ende sterct sick inden geloove op sijne geloftenissen.

122 David verheugt sick ende danckt God over syne goetgunsticheyt ende weldaden bewesen aen de Stadt van Ierusalem, so van wegen des ingestelden Godsdiensts, als om de goede policie ende regeringe des volcx Israels, wesende het een ende het ander een voirbeelt Christi.

123 De gemeynte synde swaerlyck benauwet, ende met grooten smaet verdruckt, richt haer opwaerts nae God, aenroepende syne genade.

124 De gemeynte hoog prijsende Godes verlossingen, van der boosen raetslagen, danckt hem: ende sterckt sick inden gelooue op syne hulpe ende macht.

125 De Propheet beschrijft de stantvasticheyt der kercken Godes ende de cortheyt haerder verdruckingen doir des Heeren barmherticheyt: biddende hem, voir haeren voirspoet, ende der godloosen verdruckinge.

126 De gemeynte danckt God, voir sijne wonerbare verlossinge uyt de gevanckenisse van Babilon. Biddende dat hy sijn werck volbrengen wille, ende leerende, dat God nae groote benautheden, eenen heerlicken troost den sijnen laet toecomen.

127 Desen Psalm leert dat alle het welgedijen van de enckele segeninge Godes comt, beyde in steden ende huysgesinnen, ende datmen dieshalven alle goede gaven van hem behoort te verwachten.

128 De Prophete beschrijvende de gelucksalicheyt der Godsvreesenden, leert dat Godes segeninge behoort met danckbaerheyt aengenomen te worden, beyde int gemeyne ende int besonder.

129 De gemeynte Gods verhaelt haere menichfuldige verdruckingen, van wegen der godloosen, mitgaders haere verlossinge, ende de verdervinge haerer vyanden.

130 Desen Psalm is een hertgrondelijck gebet van eenen geloovigen, die ernstelijck beroert is van wegen syner sonden: vertrouwende nochtans vastelijck op God, dat hy hem deselve vergeven sal, ende hem mitgaders de gantze gemeynte, uyt enckele barmherticheyt in genaden aennemen.

131 David betuygt van syne afstervinge ende ootmoedicheyt, vermaenende de kercke Godes tot het selve, ende tot een vertrouwen op God.

132 David voerende de verbontkiste binnen Ierusalem, legt Gode te voren sijne sorgfuldicheyt, geloftenissen ende schuldige plicht: Biddende dat Godt in sijne Stadt wil comen, ende sijnen segen over haer uytstorten: Verhalende de beloftenissen Godes gedaen van het eewige Coninckrijcke Christi, door dewelcken de kercke verlost, geheyligt ende gesegent moeste worden.

133 David loift seer hooghe de broederlijcke gemeynschap die de gheloovighen met elcander hebben, doir tmiddel onses Heeren Christi Iesu, overmidts de geestelijcke salvinge daermede hy ghesalft is gheweest, voir de geheele ghemeynte, als wesende den rechten A­aron ende hooghe Priester derselvige.

134 David vermaent de Priesteren ende de Leuiten, Godt te loven ende voir de gemeynte te bidden.

135 De Prophete vermaent de Gemeynte om God te loven van wegen syner almachticheyt, over alle creatueren, ende naementlijck over alle sijne vyanden: Maer insonderheyt van wegen sijner genade ende goedertierenheyt over sijne kercke, twelck hy aerdichlijk verciert met de tegenstellinge der afgoden.

136 De Prophete verweckt alle geloouigen tot lof ende dancksegginge Godes, van wegen sijner wonderlijcke genade, hooge Majesteyt ende groote wercken, blijckende so wel inde scheppinge, als in de gemeyne beleijdinge aller dingen: Maer insonderheyt om sijne goetgunsticheyt over sijne Gemeynte.

137 De Priesteren, Leviten ende andere die van Ierusalem in Babel waren gevoert geweest, beclagen sick over het schampen ende spotten der vyanden, die van hun eyschen vrolijcke Liedekens: Doch verclaren dat sy hunne schuldige plicht willen quijten over de Gemeynte, ende zeggen den vyanden der selver, het uyterste verderf toe.

138 David loift God van wegen sijner goedicheyt ende waerheyt aen hem bewesen, welcke beyde ten aencomste Christi des gesalfden over het gantze aertrijck hoochgelovet sullen werden. Ende bidt dat de Heer sijn werck volvoeren wille.

139 David bekennende Godes macht ende wijsheyt inde scheppinge des menschen, ende dat hem niet en can verborgen sijn, besluyt dat hy wil inde vreese des Heeren ongeveinst wandelen: ende lovende sijne wonderbaerlijcke voersienicheyt ende goedertierenheyt over de sijne, verclaert geene gemeynschap te willen plegen met den goddeloosen.

140 David claegt over de boose wreetheyt sijner vyanden, biddende om hulpe vanden Heere, ende om tverderf der goddeloose lasteraers ende loose tongen, met seker vertrouwen op Gods rechtveirdicheyt, dat hy sijn gebet tot desselven grootmakinge, verwerven sal.

141 David t’onrechte beswaert sijnde, begeert van God verhoort ende getroost te worden, ende met volstandige lijdsaemheyt, in sijne aenvechtingen gesterckt verclarende dat hem de straffingen der vromen aengenaem sijn, ende dat hy sijne hope op Godt stelt, dien hy bidt wrake te willen doen over sijne wreede vyanden.

142 David synde in eenen kuyl van Saul omringet ende van alle menschen verlaten, bidt God om troost ende behoedenisse, op dat hy sijnen lof inde gemeynte mach grootmaken.

143 Een hertgrondelijck gebedt Davids, Daerinne hy syne swackheyt ende onweirdicheyt bekennende, mitsgaders donrecht dat hem geschiet, ende syne groote benautheyt, Biddet dat God nae syne getrouwicheyt hem wil bewaren, ende in syne wegen onderrichten, ende dat syne vyanden mogen vergaen.

144 David verheffende de genade ende weldaden Godes, allen menschen ende hem in sonderheyt uyt enckele goetgunsticheyt bewesen, biddet God dat hy hem verlosse, ende sijn Coninckrijck met alle voirspoet ende geluck segene: op dat het den volcken welgae, sprekende salich die op den Heere vertrouwen.

145 David verweckende sick selven mitgaders alle creatueren tot Godes lof, verhoogt sijne groote macht ende eerlickheyt, blijckende, so in de scheppinge als in de goetgunsticheyt, die hy tot alle menschen maer insonderheyt tot sijne geloovigen is dragende.

146 David vermaent eenen yegelijck om God te loven, ende aenmerckende de swackheyt des menschen, verhoogt de macht ende weldadicheyt Godes, so van wegen der scheppinge, als om de onderhoudinge ende beleijdinge aller dingen, maer insonderheyt om syne rechtveirdige regeringe, in syne heylige gemeynte.

147 De Prophete vermaent het volck Godes, om sijnen Naem groot te maken, van wegen sijner goetgunsticheyt over sijne gemeynte, ende sijne wonderbaerlijcke regoringe over de gantze werelt, daer doir hy alle schepselen onderhout, tot sijnen Naems lof, ende der geloovigen salicheyt.

148 David vermaent alle creatveren beyde hemelsche ende eerdische, maer insonderheyt den mensche, om God te louen, van wegen syner heerlijckheyt ende macht, doch allermeest om syne goetgunsticheyt over de Gemeynte.

149 Dit is een vermaninge tot dancksegginge, van wegen der goetgunsticheyt Godes, over syne Gemeynte, ende haere overwinningen, so geestelijck als wereltlijck, die sy doir syne genaede ende cracht verworven heeft.

150 Vermaninge om in alle voegen ende op allerley speelgetuygen van Musijcke, des Heeren hooge macht ende grootdadicheyt te loven.